Dat is de titel van een opiniebijdrage van de Nederlandse schrijver, journalist en muzikant Aafke Romeijn in De Standaard.

Zij gaat op zoek naar “een alternatief dat niet gedreven wordt door winstbejag, en dus geen deel uitmaakt van het bedrijfsleven.”

Je verwacht dan een Wikipedia-achtig open-source voorstel. En waarom niet? Zou wel eens kunnen lukken, als je enkele gedreven ontwikkelaars en ondernemers vindt.

Maar Romeijn heeft iets anders voor ogen:
“Een wereld waarin de weerzin tegen big tech dusdanig is gegroeid dat Europese burgers massaal kiezen voor een door de gezamenlijke Europese overheden opgezet sociaal netwerk, waarin niet alleen alle socialemediafuncties zijn samengebracht, maar ook alle digitale overheidsdiensten.”

Lees het inderdaad nog maar eens, het staat er echt. Dit is het beste wat een Europese intellectueel kan bedenken tegen de grote boze Amerikaanse Big Tech.

Je kan nog discussiëren over de wenselijkheid van een sociaal netwerk dat mee wordt gecontroleerd door onder meer Viktor Orbán in plaats van Mark Zuckerberg. Evgeny Morozov, die met een iets doordachtere kritiek en concrete voorstellen mijn boutade-stelling bewijst dat de beste kritiek op Amerika niet uit Europa komt, maar uit Amerika, hoorde ik op een conferentie enkele jaren geleden zeggen dat (wat eigendom van data betreft) “if I have to choose between a future where government calls the shots or corporations call the shots, I choose government.”

Je kan voor mijn part tegen winstbejag zijn; je kan tegen het bedrijfsleven zijn; je mag hopen dat je club van mensen met “weerzin tegen big tech” almaar groeit. Het getuigt volgens mij niet van groot inzicht in hoe de economie werkt, maar soit. Maar als je dan alternatieven voorstelt, probeer dan met iets te komen dat enige kans op slagen heeft.

Het voorstel van Romeijn deed immers een belletje rinkelen.

Goed vijftien jaar geleden lanceerden de toenmalige Franse president Jacques Chirac en de Duitse Kanselier Gerhard Schröder met fanfare een voorstel om met Quaero een “Europese Google” te bouwen.

Zoals dat dan gaat, kreeg het project forse steun van de Europese Commissie. Meer dan twee dozijn Europese onderzoeksinstellingen sprongen gretig op de kar.

Na ruzie tussen Franse en Duitse onderzoekers, onder meer over of Quaero een tekstgebaseerde zoekmachine moest worden of een multimedia-gebaseerde, werd het project in december 2013 in stilte begraven.