Schrijf niet: vrije markteconomie

Maar vrijemarkteconomie.

Het gaat niet over de vrije economie, maar over de vrije markt.

Bij twijfel: besef dat een “rijkevrouwenversierder” iets anders is dan een “rijke vrouwenversierder”.

Volgens eindredacteur en leermeester Peter Cuypers (hat tip) van De Standaard worstelen redacteurs bij hen vaak met samenstellingen met “sociale media”.

“Dat levert dus ‘sociale mediafiguren’ en ‘sociale mediaplatforms’ op, waarbij men zich nog iets kan voorstellen, maar ook een paradoxaal begrip als ‘sociale mediagevaren’. ‘Sociaal’ lijkt overigens in het algemeen een ingebouwde drempel te hebben bij het aaneenschrijven, want ook ‘socialezekerheidsbijdragen’ en ‘socialezekerheidsinstelling’ worden vaker fout dan correct geschreven.
De angst voor het te lange woord? Terwijl vooral te lange stukken het probleem vormen.”

Klassieke voorbeelden waarmee beginnende redacteurs in de problematiek onderwezen worden: lange afstandsloper, volle melkflessen en rode wijnglazen.

En nog uit de economische sfeer: eerstekwartaalresultaten.


Zeg niet: social distance …

Social distance en social distancing hebben niet altijd de positieve connotatie gehad die ze zeer recent hebben gekregen, toont Lily Scherlis aan in A Social History of Social Distancing.

In de 19de eeuw werd social distance gebruikt als eufemisme, door de Britten voor klasse en door de Amerikanen voor ras.

In 1924 ontwierp de Amerikaanse socioloog Emory Bogardus (en hier) de Social Distance Scale. Die schaal, die vandaag nog gebruikt wordt, meet vooroordelen tegenover bepaalde groepen of rassen door respondenten te vragen naar de meest intieme relatie die ze zouden aanvaarden met iemand van een bepaalde groep:

  • Verwantschap door huwelijk
  • In mijn club als persoonlijke vrienden
  • In mijn straat als buren
  • Als collega in mijn beroep en mijn land
  • Als burger in mijn land
  • Enkel als bezoeker aan mijn land
  • Zou hen uitsluiten van mijn land

Vanaf de tweede helft van de 20ste eeuw werd social distance ook gebruikt in de psychiatrie, de antropologie en de biologie, telkens met diverse doeleinden.

Scherlis vond het vroegste gebruik in de huidige betekenis in 2004 , door het Amerikaanse Centers for Disease Control and Prevention (CDC), dat nu zwaar onder vuur ligt, in een artikel over SARS.

Overigens vind ik physical distancing een geschiktere term.