De belangrijkste verkiezingen van 2023

Dit jaar zijn er belangrijke verkiezingen gepland in onder meer Turkije (mei, president en parlement), Pakistan (oktober, algemene verkiezingen), Polen (oktober-november, parlement), Oekraïne (oktober?, parlement) en de Democratische Republiek Congo (december, algemene verkiezingen).

Het zijn allemaal datums om in het oog te houden. Maar de belangrijkste verkiezingen dit jaar, in termen van aantal stemgerechtigden en impact op het land én op de rest van de wereld, zijn wellicht toch die in Nigeria, nu zaterdag 25 februari.

In de Vlaamse kranten zijn er voor zover ik kon nagaan nog geen voorbeschouwingen geschreven. In de Nederlandse wel enkele.

Nigeria, de Giant of Africa, heeft met 218 miljoen inwoners veruit de grootste bevolking van het continent. Ethiopië (122 miljoen), Egypte (107 miljoen) en de DRC (97 miljoen) volgen op afstand.

Met een mediaanleeftijd van 17 jaar is het ook een van de jongste landen ter wereld, en zal het dus ook een van de sterkste groeiers zijn. Volgens sommige voorspellingen is het land op weg om het tweede grootste ter wereld te worden, na Indië.

Tot nu toe heeft Nigeria dat enorme bevolkingspotentieel maar ten dele weten om te zetten in economische groei. Het economisch verhaal van het land heeft “Gemiste Kansen” en “Slechte Leiders” in hoofdletters bovenaan staan, met ergens in de ondertitel “Hoop”.

Dankzij het groot bevolkingsaantal is Nigeria’s Bruto Binnenlands Product sinds ergens begin deze eeuw groter dan dat van Zuid-Afrika, dat daarvoor de grootste economie van Afrika was. Maar omdat de economische groei de jongste jaren achterbleef op de bevolkingsgroei is het aantal armen in Nigeria toegenomen tot 80 miljoen mensen, of 40 procent van de bevolking, ongeveer het dubbele van het percentage armen in Zuid-Afrika.

Tegen een achtergrond van burgeroorlog, staatsgrepen (negen sinds de onafhankelijkheid in 1960) en schaamteloze corruptie op grote schaal groeide en kromp het land de voorbije decennia op de golven van de olieprijs.

Van het begin van de jaren 1980 tot aan de aarzelende intrede van democratie in 1999 kende het land economische achteruitgang. Dan, van 1999 tot aan het begin van de eerste ambtstermijn van de huidige president, in 2014, groeide het Bruto Nationaal Inkomen per capita met 150 procent tot 5,240 dollar (PPP, huidige dollars). Nigeria hees zich daarmee naar de bovenkant van wat de Wereldbank de lower middle-income landen noemt. Was een Afrikaans economisch mirakel in de maak?

Het mocht niet zijn. Een combinatie van externe (oliemarkt) en vooral interne factoren duwde de economie sinds 2014 weer achteruit. Vandaag zijn de Nigerianen armer dan in 2014. Vorig jaar stierven meer dan 10,000 Nigerianen door geweld.

De meest absurd-tragische statistiek is deze (Financial Times, betaalmuur): Nigeria subsidieert de prijs aan de pomp, zodat de Nigerianen maar ongeveer 0.4 dollar per liter moeten betalen. Hoe hoger de olieprijs op de wereldmarkt, hoe meer de overheid dus moet betalen. In 2022 besteedde het olieland Nigeria 9.6 miljard dollar aan deze subsidie, 2 procent van het BBP en meer dan de overheidsuitgaven aan gezondheid, onderwijs en welzijn samen.

De Belgisch-Britse ontwikkelingseconoom en -topambtenaar Stefan Dercon vat het in zijn recent boek Gambling for Development zo samen:

Nigeria is not just a country characterised by both extreme wealth and the deepest abject poverty. It also has pockets of innovative entrepreneurship, of the highest intellectual sophistication, of bureaucratic excellence, and of inspiring artists and writers … At times, it is vibrant with unbridled optimism. But it is also home to some of the worst forms of patronage, rent-seeking economic behavior, absurd economic policies, ethnic political competition, poor or at times predatory and corrupt public administration, violence and conflict, and, too often, little hope. (p 164)

Voor de verkiezingen van zaterdag 25 februari zijn er 93.4 miljoen kiesgerechtigde stemmers, van wie de helft jonger dan 34 jaar.

De kranten die de Nigeriaanse verkiezingen wel volgen, zien drie topfiguren tussen de achttien kandidaten. De twee insiders, beiden moslims, zijn Bola Ahmed Tinubu, van de regerende partij All Progressives Congress, en Atiku Abubakar van de People’s Democratic Party. Outsider Peter Obi, van de Labour Party, is christen, en heeft, in tegenstelling tot de twee anderen, zijn machtsbasis in het zuiden.

Veel internationale waarnemers hopen dat Obi het haalt. Hij is met zijn 61 een stuk jonger dan de twee gevestigde kandidaten, spreekt onder meer daarom ook de grote groep jongeren aan, en maakt een scherpere diagnose van wat er fout is in het land (though he is not much better at explaining how he would fix them, voegt The Economist daaraan toe).

In a country that has been badly and repeatedly failed by its leaders, he is easily the best choice“, is de conclusie van The Economist , die hem openlijk steunt.

In heel wat peilingen ligt Obi ook voorop. Maar het databedrijf Stears, dat zich als missie stelt the world’s most trusted source of African data and insight te worden, voorspelt dat het zal afhangen van de opkomst. Bij een hoge opkomst wint Obi met een ruime marge. Maar bij een lage opkomst (zoals in 2019) wordt het Tinubu.

Lezen!

  • Recente toespraak van Peter Obi in Chatham House, Londen. Naar verluidt door miljoenen jonge Nigerianen bekeken
  • Leeswijzer van de New York Times over de verkiezingen
  • Leeswijzer van Al Jazeera
  • Analyse in Foreign Policy door Howard French, journalist en auteur van reportages en boeken over Afrika
  • Goede voorbeschouwing van de Volkskrant
  • Dagelijks verkiezingsnieuws van het gezaghebbende Nigeriaanse magazine The Republic
  • The Continent is een wekelijks Nigeriaans magazine, gemaakt voor Whatsapp, en naar eigen zeggen het meest verspreide magazine in Afrika. De jongste editie heeft een goede leeswijzer en analyse over de verkiezingen.
  • Superhallucinant (lang) verhaal over hoe Bola Ahmed Tinubu, een van de drie topkandidaten en voormalig gouverneur van Lagos, zijn fortuin verdiende als drugsbaron in Chicago. Zijn zoon en dochter zouden als pas-afgestudeerden miljoenenappartementen hebben gekocht in New York. Bijeengezocht na bijzonder minutieus speurwerk door de jonge Nigeriaanse onderzoeksjournalist David Hundeyin, die ook voor onder meer CNN en The Washington Post schreef. Gepubliceerd op zijn Substack West Africa Weekly als longread en ook als videodocumentaire
    Overigens hangen ook rond de twee andere topkandidaten verhalen van oneigenlijk verkregen miljoenen.
  • Eerste twee hoofdstukken van Things Fall Apart, de roman waarmee de Nigeriaanse schrijver Chinua Achebe, de vader van de Afrikaanse literatuur, doorbrak in 1958. Things Fall apart is volgens Wikipedia the most widely studied, translated, and read African novel.

Foute kop van de dag

Verwijzend naar het onderzoek van Time schrijft De Standaard een artikel onder de kop “Kenianen trainden ChatGPT voor hongerloon“.

Even checken en rekenen.

In een recent artikel meldt de Business Daily Africa, verwijzend naar het Kenya National Bureau of Statistics, dat het gemiddeld inkomen in Kenia 20,123 Keniaanse shilling bedraagt.

Volgens het artikel in Time en De Standaard verdienden de Keniaanse werknemers van (een onderaannemer van) OpenAI tussen 1.32 en 2 dollar per uur voor hun training van chatGPT en werkten ze 9 uur per dag.

Aan 1.32 dollar per uur verdiende de junior werknemer dus een maandloon van 238 dollar, of 29,500 Keniaanse shilling. Aan 2 dollar per uur wordt dat een maandloon van 360 dollar of 44,676 Keniaanse shilling. Dat is respectievelijk de helft en 120% hoger dan het gemiddeld inkomen.

Riant? Niet echt. Hongerloon? Toch ook niet.

Comparatieve voordelen, mensen, comparatieve voordelen.
Of vraag het aan chatGPT: “Welke zijn de argumenten voor lage lonen in ontwikkelingslanden?”


West-Afrikaanse Megalopolis: 1,000 km die het aanzien van de 21ste eeuw zullen bepalen

De demografische evolutie in Afrika is een van de belangrijkste (historische, geopolitieke, klimaat) megatrends die we deze eeuw meemaken, maar hij blijft onderbelicht.

De cijfers zijn duizelingwekkend. Van de huidige 1,4 miljard mensen, 17 procent van de wereldbevolking, groeit het continent naar 2.5 miljard mensen in 2050 en bijna 4 miljard tegen 2100, 40 procent van de wereldbevolking. Volgens sommige projecties zou Nigeria zijn bevolking tegen het einde van deze eeuw bijna zien verviervoudigen, van 206 miljoen naar 790 miljoen. Het zou daarmee het tweede grootste land ter wereld worden, na Indië (1.1 miljard).

De Amerikaanse journalist en auteur van boeken over Afrika en China Howard French publiceerde recent in The Guardian een fascinerende reportage over een stuk van Afrika dat voorop zal lopen in deze demografische revolutie: een strook van ongeveer 1,000 km langs de kust van West-Afrika, van Abidjan, de economische hoofdstad van Côte d’Ivoire, tot de Nigeriaanse hoofdstad Lagos. De strook is op weg om een Megalopolis te worden, een cluster van stilaan aaneengroeiende grootsteden.

Abidjan - Lagos

De Afrikaanse bevolkingsgroei zal immers vooral een stedelijke explosie zijn. Lagos en Abidjan zijn vandaag al miljoenensteden. Met respectievelijk 12 miljoen en 6.3 miljoen inwoners (volgens conservatieve schattingen) zijn ze groter dan of bijna even groot als New York (8.5 miljoen). Tegen het einde van deze eeuw zou de West-Afrikaanse Megalopolis een half miljard mensen tellen, een van de grootste en dichtste concentraties van mensen ter wereld.

Voor zijn reportage sprak French met experten en vertelt hij hoe snel hij het landschap en de steden zag veranderen tijdens trips tussen Abidjan en Lagos over de jaren heen.

Het is een verhaal “half hopefully striving, half congealed in poverty“.

In een vergelijking met hoe Chinese steden gegroeid zijn, vindt French dat “the region’s governments are setting their sights far too low to address the sweeping demographic and social changes on their way“.

De vergelijking met China is niet helemaal fair. In China werd de urbanisatie in grote mate geleid door een gecentraliseerde overheid. De toekomstige Megalopolis loopt door vijf landen met heel verschillende economische, politieke en historische achtergronden. Ivoorkust, Benin en Togo zijn voormalige Franse kolonies. Nigeria en Ghana waren Engels.

French observeert dat het gebrek aan planning in de urbanisatie nu al tot chaos leidt en vreest voor de toekomst. Maar was de groei tot miljoenensteden van Londen, Manchester of Birmingham in de 19de eeuw dan een voorbeeld van planmatige urbanisatie?

Er zijn wel tekenen van ambitie en samenwerking. In mei van dit jaar maakte de African Development Bank bekend dat ze 15,6 miljard dollar investeert in de West African Highway, van Lagos naar Abidjan. (Tip voor klimaatactivisten: maak nu al een plan om je te gaan vastplakken aan de tientallen diesel- en benzinestations langs die highway)

Maar de verschillende achtergrond zal de gezamenlijke groei van de West-Afrikaanse Megalopolis toch blijven belemmeren. Een zakenman uit het kleine buurland van Nigeria Benin, waar Frans de officiële taal is, vertelt French dat er nauwelijks relaties zijn met mensen of bedrijven in Nigeria. “With Nigeria next door, what we should have done long ago is make English a compulsory second language in school, but no one has ever thought of that.”

Lees de volledige reportage. Bijzonder goed geschreven ook. French’ andere reportages en essays, over onder meer Afrika, China en Rusland zijn ook zeer de moeite.


Onder de radar: zorgelijk economisch nieuws uit Afrika

One of the saddest stories of the year has gone largely unreported: the slowdown of political and economic progress in sub-Saharan Africa. There is no longer a clear path to be seen, or a simple story to be told, about how the world’s poorest continent might claw its way up to middle-income status. Africa has amazing human talent and brilliant cultural heritages, but its major political centers are, to put it bluntly, falling apart.

Dat is Tyler Cowen in een recente Bloomberg column. Het droeve verhaal blijft ook hier bijna volledig ongerapporteerd.

Cowen focust in zijn column op drie landen: Ethiopië, Nigeria en Zuid-Afrika. Samen zouden zij de economische groeimotor vormen van sub-Sahara Afrika. Dat was de hoop nog enkele jaren geleden. De grafiek hieronder toont de evolutie van hun economische groei in de voorbije tien jaar.

ethiopie-nigeria-groei

Vooral het verhaal van Ethiopië is schrijnend. Het land werd enkele jaren geprezen als economisch mirakel en voorbeeld voor Afrika, na een periode waarin het jaar na jaar met meer dan 10 procent groeide. Het was daarmee de vierde snelst groeiende economie ter wereld; tegen 2025 zou het tot de middle income landen kunnen behoren, zo voorspelde de World Bank.

De burgeroorlog die Ethiopë nu teistert, lijkt die hoop aan diggelen geslagen te hebben.

Ook in Nigeria, dat qua bevolking (212 miljoen) en economie het grootste land is in sub-Sahara Afrika, stokt de economisch groei, onder meer door binnenlandse politieke onrust.

Zuid-Afrika is het rijkste land in de regio en belichaamde bij het eind van de Apartheid de hoop van Afrika. Maar, zo citeert Cowen de New Yorker, “Mandela’s dream is in ruins”. Het land kent een werkloosheid van 33 procent en tienduizenden bedrijven en winkels worden geplunderd.

Vergeet niet dat volgens realistische voorspellingen sub-Sahara Afrika op weg is naar een bevolking van 3 miljard mensen tegen het einde van deze eeuw, een derde van de wereldbevolking. Nigeria alleen al zou tegen 2100 een bevolking van 790 miljoen mensen hebben, en daarmee het tweede grootste land ter wereld zijn, na Indië.