Post Category → Feiten & Cijfers

België krimpt (nog niet dankzij migratie)

Niet alleen China krimpt (voor het eerst sinds 1961). Ook in Nederland waren er vorig jaar voor het eerst sinds 1900 minder geboorten dan sterftes.

Voor België is het nog even wachten op de definitieve cijfers van december 2022. Maar meer dan waarschijnlijk zullen er in België in 2022 voor het eerst in een “normaal” jaar (buiten de oorlogsjaren en het covidjaar) meer mensen sterven dan geboren worden. België zou dus een natuurlijke krimp kennen.

België: geboorten en sterftes
Bron: Statbel; eigen berekeningen

In de grafiek hierboven vulden we voor december 2022 het geboortecijfer van december 2021 in. Het resultaat is dan een negatief geboortesaldo van -1,599. Een negatief geboortesaldo kwam sinds de 19de eeuw enkel voor in oorlogsjaren en in het coronajaar.

Mocht België geen positief migratiesaldo hebben (+58,118 mensen in 2021), dan zou de Belgische bevolking aan het krimpen zijn.

Vlaanderen, dat na het negatief saldo van het coronajaar weer even aanknoopte met een licht positief saldo in 2021, zou in 2022 in het rood duiken, en daar Wallonië vervoegen, dat al enkele jaren een negatief geboortesaldo toont.

Vlaanderen, Wallonië, Brussel geboortesaldo
Bron: Statbel; eigen berekeningen

Als de definitieve cijfers van december 2022 bevestigen dat België een negatief geboortesaldo heeft (als het saldo niet negatief is dan zal het uitkomen op +/- nulgroei en is de krimp voor volgend jaar) dan is dat een van dé nieuwsfeiten van 2022-2023.

Demografie is belangrijk, en bovendien redelijk voorspelbaar. Een krimpende bevolking is slecht (economisch) nieuws. Dat werd ook in de verf gezet naar aanleiding van het nieuws over het krimpende China.

Ter herinnering: volgens een projectie van de wereldbevolking zou China in 2100 een bevolking tellen van nog maar 730 miljoen mensen. Indië, dat na de krimp van China nu misschien al het grootste land ter wereld is, zou tegen het einde van deze eeuw 1.1 miljard mensen tellen. Nigeria zou na een verviervoudiging tegenover vandaag in 2100 met 800 miljoen mensen het tweede grootste land ter wereld zijn.

Komaan Belgen, gelukkig nieuwjaar!

Om de louter materiële welvaartsmaatstaf van bruto nationaal product aan te vullen en te nuanceren, doen economen en sociologen al lang onderzoek naar welzijns- en geluksgevoelens op basis van grootschalige surveys. Twee onderzoekers, de Britse-Amerikaan David Graham Blanchflower van Darthmouth College en de Brit Alex Bryson van University College London, hebben nu een interessant aspect toegevoegd aan die onderzoekslijn in Wellbeing Rankings, een artikel dat ze zopas publiceerden als NBER working paper (via Marginal Revolution).

De klassieke welzijns- en geluksstudies vragen enkel naar positieve gevoelens. Blanchflower en Bryson hadden het geniaal-simpele idee om ook negatieve gevoelens mee te nemen in de studie, met aparte ratings en rangschikkingen voor de twee en een rating en rangschikking die het totaalbeeld geeft.

Dat totaalbeeld zou dus een maatstaf moeten zijn voor een “alles bij elkaar genomen”-welzijnsgevoel.

De vier positieve positieve emoties zijn algemene tevredenheid met het leven, genot of plezier, glimlachen, en goed uitgerust zijn. De vier negatieve zijn pijn, verdriet, boosheid en zorgen.

De onderzoekers gebruikten data uit de Gallup World Poll en de US Daily Tracker Poll van vier miljoen respondenten in 164 landen. Voor de VS deden ze hun metingen ook apart per staat. De periode is 2008-2017.

Ahum Belgen, vrolijk een beetje op.

Wellbeing Rankings
Geselecteerde data uit Blanchflower en Bryson (2022). Wellbeing Rankings

België doet het in de algemene rangschikking met een 91ste plaats maar net iets beter dan Kyrgyzstan en Laos (dat heel goed scoort op glimlachen). Vooral dankzij de opmerkelijk goede scores voor positieve gevoelens doen zelfs de Buthanezen het ongeveer even goed als de Belgen. De Russen (87) en de Kenianen (86) voelen zich, “alles bij elkaar genomen”, beter dan wij!

Waarom doet België het zo slecht?
Een vergelijking met Nederland, altijd handig.

Wellbeing ranking NL-B
Geselecteerde data uit Blanchflower en Bryson (2022). Wellbeing Rankings

Nederland staat 74 plaatsen boven België omdat Belgen op alle gevoelens, zowel positieve als negatieve, slechter scoren dan Nederlanders (zie tabel met rangschikkingen; lager is dus beter). De grootste verschillen zitten in boosheid (108 plaatsen!), pijn en uitgerustheid.

Hawaii staat in de rangschikking op nummer 1. Helemaal onderaan staat Irak, net onder Zuid-Soedan en de Palestijnse staat.

Door de Amerikaanse staten als aparte “landen” te beschouwen in de rangschikking, komen de auteurs tot een opmerkelijke conclusie. Zeven van de top tien plaatsen worden bezet door Amerikaanse staten. In de top 50 staan 35 Amerikaanse staten plus Washington DC.

Alle gebruikelijke bedenkingen bij surveys gelden hier. Het gaat ook over heel subjectieve bevragingen. Maar mensen die nu knorren dat het toch niet kan dat de Russen zich “alles bij elkaar genomen” beter voelen dan de Belgen, of dat het nieuws uit Amerika toch tegenspreekt dat ze daar content zijn: check uw bronnen en methodes en vergelijk ze met die van Gallup en de onderzoekers.

Goed cijfer van de week: Tous Ensemble = 5 miljoen

In het derde kwartaal van dit jaar waren er in België voor het eerst in de geschiedenis meer dan 5 miljoen mensen aan het werk (15 jaar en ouder, dus studentenjobs inbegrepen), zo blijkt uit zonet gepubliceerde statistieken van het Belgisch statistisch bureau Statbel. De werkgelegenheidsgraad, die heilige graal van de regeringen, steeg het afgelopen jaar van 71.4 naar 72.1 procent, het hoogste niveau sinds het begin van de metingen in 1983 (het doel is 80 procent).

Bekijk de grafiek op Statbel voor opmerkelijke verschillen tussen mannen en vrouwen, leeftijdscategorieën, opleidingsniveaus en regio’s.

België, het 1-procent-land

Hoe groot is België eigenlijk? Wat stellen we voor?

Er was een tijd dat het gemakkelijk was. Het Belgische Bruto Binnenlands Product (GDP) vertegenwoordigde in de jaren 1970 en tot 1981 min of meer exact 1 procent van het wereld-GDP. Dat was handig rekenen en een goede benchmark.

Sinds begin de jaren 1980 is dat aandeel gestaag afgenomen, onder meer door de opkomst van nieuwe groeiers zoals China, maar ook door de fors hogere groei in de Verenigde Staten (650% groei van 1980 tot 2019, tegenover 320% voor België over dezelfde periode!).

Vandaag vertegenwoordigt België, met 0.15 procent van de wereldbevolking en 0.02 procent van de wereld-landoppervlakte, nog 0.6 procent van het wereld-GDP.

In de tabel hieronder komen de de cijfers van de Wereldbank en van Eurostat.

Wereld België%
GDP2019 (lopende $)87,734,574,390,000533,097,460,0000.61%
Bevolking20197,673,533,97411,484,0550.15%
Landoppervlakte (km2)148,940,00030,6890.02%
GDP19601,369,443,925,01211,658,722,5910.85%
GDP198011,227,787,361,930126,829,314,3881.13%
GDP200033,623,637,910,869236,204,532,8910.70%
Internationale inkomende toeristen2,280,131,0889,343,0000.41%
Marktwaarde beursgenoteerde bedrijven68,893,043,867,461321,093,542,9830.47%
CO2-emissies (kt)34,041,04693,4700.27%
Mobiele telefoons (verkopen)504,238,000,0002,134,000,0000.42%
Mobiele telefoon (abonnementen)7,979,956,60911,509,5730.14%
Strijdkrachten27,642,29531,5000.11%
HIGH-INCOME
GDP201955,140,634,990,000533,097,460,0000.97%
Bevolking20191,235,852,838 11,484,0550.93%
Patent applications817,7238760.11%
EU
GDP201915,626,448,480,000533,097,460,0003.41%
Bevolking2020447,671,04611,507,3382.57%
New car registrations202011,634,409516,8634.44%
Varkens geslacht23,0401,0994.77%
Varkens 146,204,3206,219,1604.25%
Researchers20173,110,91078,8672.54%

Die 0.6 procent is dan de nieuwe vuistregel om andere macro-grootheden aan af te meten. Als je grootheid teveel afwijkt van die 0.6 procent, dan zit er ofwel een fout in je statistiek, ofwel heb je een verhaal.

Dat lukt voor macro-economische grootheden (lukraak gekozen: internationale inkomende toeristen, marktwaarde van beursgenoteerde bedrijven, CO2-emissies), maar ook voor business-gerelateerde marktgegevens (mobiele telefoons en abonnementen) en voor politiek-sociologische data (strijdkrachten).

België is nog wel het 1-procent-land als we vergelijken met de high-income landen (zoals gedefinieerd door de Wereldbank), zowel in GDP als in bevolking. Ook dit is voor sommige vergelijkingen een handige benchmark. Achter het feit dat België maar 0.11 procent van de patentaanvragen van de high-income landen vertegenwoordigt, schuilt wellicht een verhaal.

De meest gangbare vergelijking is wellicht die met de EU. Daar vertegenwoordigt België, met 2.6 procent van de bevolking, 3.4 procent van het GDP. In vergelijking met die benchmark scoren we beter op auto’s en varkens en minder goed op onderzoekers.

Wereldbevolking 2100: 10.9 of 8.8 miljard

Onderzoekers van het Institute for Health Metrics and Evaluation publiceerden zopas in The Lancet (samenvattend artikel, en hier) een studie waarin ze met een aangepaste methode voorspellen dat de wereld in 2100 een bevolking van 8.8 mensen zal tellen, meer dan twee miljard minder dan de voorspellingen van UNPD, die gebruikt worden in de meeste toekomstscenario’s.

De nieuwe studie houdt onder meer rekening met dalende vruchtbaarheidsratios’s door vooruitgang in opvoeding van vrouwen, met migratiestromen en met de effecten van vergrijzing.

In een alternatief scenario waarin alle landen tegen 2030 de Sustainable Development Goals op het vlak van onderwijs en contraceptie halen, zou de wereldbevolking in 2100 zelfs maar 6.3 miljard mensen tellen, meer dan een miljard minder dan de 7.6 miljard vandaag.

De voorspellingen kunnen een grote impact hebben op toekomstscenario’s.

Our forecasts for a shrinking global population have positive implications for the environment, climate change, and food production, but possible negative implications for labour forces, economic growth, and social support systems in parts of the world with the greatest fertility declines.

Voor een heel aantal landen zijn de voorspellingen bijzonder spectaculair.

De bevolking van China, vandaag 1.4 miljard mensen, zou nog heel licht stijgen tot 2024, om dan te dalen tot 730 miljoen mensen in 2100.

Japan zou zijn bevolking zien halveren van de huidige 128 miljoen naar 60 miljoen, Italië van 61 miljoen naar 30 miljoen, Spanje van 46 miljoen naar 23 miljoen.

De Democratische Republiek Congo zou zijn bevolking zien verdrievoudigen, van 81 miljoen naar 246 miljoen mensen.

Nigeria zou zijn bevolking bijna zien verviervoudigen, van 206 miljoen naar 790 miljoen, en zou daarmee het tweede grootste land ter wereld worden, na Indië (1.1 miljard).

Nice to know: in het Sustanaible Development Goals scenario zou Nederland (11.15 miljoen) in 2100 kleiner zijn dan België (11.57 miljoen).

Feiten & Cijfers: Google

Via Ted Sanders en eigen berekeningen:

Google verkocht in 2019 voor 135 miljard dollar aan advertenties. Dat is 257,000 dollar per minuut.

Gemiddelde advertentie-omzet per werknemer (110,000): 1.2 miljoen dollar. WPP, het grootste klassieke advertentiebedrijf ter wereld, haalt een gemiddelde omzet per werknemer van 156,000 dollar.

Gemiddelde winst per werknemer: 300,000 dollar bij Google, tegenover 18,500 dollar per werknemer bij WPP.

Gemiddelde omzet per gebruiker (1 a 2 miljard): 135 a 67 dollar.