Het vertrouwen in media in het algemeen en kranten in het bijzonder is laag en licht dalend (in Vlaanderen: 33 procent in kranten in 2018).

Hypothese: Zou het kunnen dat dit te maken heeft met de evolutie bij kranten naar rolverbreding, van louter nieuwsberichtgeving tot storytelling, service, …, en waarbij ze hun core – het brengen van hard nieuws – verwaarloosd hebben?

In mijn tijd bij De Standaard heb ik van mijn leermeesters Lode Bostoen, Jan Bohets en Peter Cuypers drie eenvoudige regels voor (titels van) nieuwsberichtgeving geleerd. Die regels overtreden kranten nu regelmatig. Voorbeelden zijn een lukrake greep uit de recente berichtgeving in DS, HLN en Het Nieuwsblad.

Het criterium is dus: staat er nieuws in de titel?

Regel 1: Speculeer niet. Breng nieuws enkel als het nieuws is

Voorbeelden uit de eerste tien dagen van de Giro:

• Egan Bernal versus Remco Evenepoel: gisteren de complimentjes, vandaag de clash
• Remco Evenepoel vol vertrouwen tijdens de rustdag
• Remco Evenepoel pakt seconde terug op roze trui
• Remco Evenepoel pakt nog geen roze
• Niet Remco Evenepoel, maar Hongaar Attila Valter in het roze na etappe die Gino Mäder wint
• Verovert Remco Evenepoel vandaag de roze trui? Vierde etappe is op maat van jonge Belg

Voorbeelden uit het “nieuws” over Jürgen Conings:

Legio. De algemene teneur van de titels van de voorbije dagen was dat Conings nog niet gevonden was.

Regel 2: Zet geen vraagteken in de titel als je in het artikel niet het antwoord biedt.

Of met Françoise Giroud in haar vijf regels voor journalisten in Profession Journaliste: “Numéro 3: jamais de point d’interrogation dans un titre, cette vilaine manie de la presse française. Un journal est là pour répondre aux questions des lecteurs, non pour en poser.” (ht Christina von Wackerbarth)

Voorbeelden:

• Op naar de natste julimaand ooit? (9 juli 2012)
• Waar is Jürgen Conings?
• Heeft Jürgen Conings de speurders zand in de ogen gestrooid met afleidingsmanoeuvre?
• Liet Remco Evenepoel roze trui met opzet schieten?
• Wordt dit de laatste keer zomertijd?
• Wordt dit kibbelcollege?
• Wordt dit het nieuwe Uplace?
• Wordt dit onze nieuwe regering?
• Wordt dit achtjarig voetbalwonder de nieuwe Messi?
• Wordt dit de nieuwe manager van Anderlecht?
• Wordt dit zachtste winter ooit?
• Wordt dit de winnaar van het Songfestival?
• Wordt dit bedrijf het nieuwe Tesla?
• Wordt dit de populairste Volkswagen van de volgende jaren?

Regel 3: Geen titels met “wil”. Bostoen: “Als iedereen die iets wil in de krant kan komen, dan is de krant morgen te klein.”

Voorbeelden:

• CD&V-Kamerlid wil dat gehuwden pensioen delen
• Minister van Defensie wil sanctie voor Francken na tweet
• Mahdi wil asielzoekers tewerkstellen in de zorg
• VN-hoofd Guterres wil onmiddellijk einde aan strijd in Israël
• Open VLD wil treinen de hele nacht laten rijden
• Lachaert wil evaluatie voor parlementsleden
• Bart Verhaeghe wil het Bayern van België worden
• Porsche wil met roze auto meer vrouwelijke kopers

Titels met een vraagteken, met “wil”, of die speculeren zijn vaak ingegeven door marketing- of positioneringsdrang, van de bron en/of de journalist. De nieuwstest is meestal eenvoudig: laat de titel een tijdje liggen en check dan of je er nog van gehoord hebt.