Dat zegt milieu-advocate en docente omgevingsrecht aan de KU Leuven Isabelle Larmuseau in een interview met De Standaard, in aanloop naar haar getuigenis voor het Vlaams Parlement in de 3M-zaak.

Ze legt daarmee, onrechtstreeks en in mijn interpretatie, de vinger op de zere wonde van het Corporate Social resonsibility (CSR), of Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO) debat.

Wat is er immers aan de hand?

Larmuseau onderzocht hoe 3M vorig jaar aan een nieuwe omgevingsvergunning raakte.
“Die nieuwe omgevingsvergunning is een eeuwigdurende vergunning, maar er ging geen milieueffectenrapportage aan vooraf. Dat is niet wettig.”

En: “Het klopt niet dat de regelgeving rammelt. Alles is voorhanden om het beleid op een goede manier te voeren.”

Maar:

“Het probleem ligt bij de onderbemanning van de diensten.”

Lermuseau toont hiermee twee dingen aan:

1. Onrechtstreeks: CSR werkt niet. Immers, 3M heeft een heel departement dat zich, afgaande op de website nogal intensief bezighoudt met Sustainability. Het bedrijf publiceert, zoals CSR zou voorschrijven, zelfs een heus jaarlijks rapport, 230 pagina’s lang, over Sustainability. 3M beantwoordt daarmee het soort oproepen die onder meer de Belgische captain of industry Thomas Leysen onlangs in de Tijd deed: “Duurzame ontwikkeling is een absolute must“, onder de provocerende titel “Weg met corporate social responsibility“, en verwijzend naar de passages over duurzaamheid in de Belgische Corporate Governance Code 2020. Maar zulke Corporate Governance Codes zijn gebaseerd op vrijwilligheid en goede intenties. En dat werkt dus niet. CSR is triviaal, naïef, of contraproductief.
2. Wet- en regelgeving dus. Maar dan heb je wel een overheidsapparaat nodig dat die wetten en regels kan doen naleven, én bedrijven die (1) zelf actief ijveren voor strengere wetten en regels (in plaats van vrijwillige goede intenties en “codes” te produceren) en (2) voldoende schrik aangejaagd worden om, bij overtreding, de kans te lopen op een strenge bestraffing.

Voorlopige conclusies:

• Onze regelgevende staat laat ons in de steek, zoals de Amerikaanse economist en blogger Tyler Cowen blijft herhalen.
• Het initiatief van het Vlaams Parlement is een goed initiatief. Immers, zegt Lermuseau in het interview, “Ik denk wel dat andere bedrijven nu even naar adem happen.”